Πολυσπόρια ή Μπουρμπουρέλια στην Κεφαλονιά. Τα συναφή έθιμα της Ιταλίας και τα όκια της Σάντα λουτσία

Πολυσπόρια ή Μπουρμπουρέλια στην Κεφαλονιά, Τα συναφή έθιμα της Ιταλίας και τα όκια (Μάτια) της Σάντα λουτσία( Αγίας Λουκίας)

«(…)Στην Κεφαλονιά η προσωνυμία της Παναγίας σήμερα 21 Νοεμβρίου είναι Μισοσπορίτισσα ή Μπουρμπουρέλω. Την ημέρα αυτή γιορτάζεται μία από τις μεγαλύτερες Θεομητορικές γιορτές του χρόνου, που είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου στην ανατολική και η Presentazione della Beata Vergine Maria στη δυτική χριστιανική εκκλησία. Στην Κεφαλονιά η προσωνυμία της Παναγίας την ημέρα αυτή είναι Μισοσπορίτισσα ή Μπουρμπουρέλω.

Τα μπουρμπουρέλια ή πολυσπόρια είναι ένα είδος πηχτής σούπας παρασκευασμένης από διάφορα λεγκούμια, γέννημα και δημητριακά. Αποβραδίς τα βάζουνε στο μόσκιο μέσα σε γαδένα με νερό και ανήμερα μαγερεύονται παραδοσιακά μέσα στην παδέλα, στην πυροστιά, με το φόκο υποκάτω ή στις σημερινές κατσαριόλες στις σύγχρονες συσκευές μαγερέματος.

Τα μπουρμπουρέλια πρέπει να είναι έτοιμα μετά από αρκετούς μπουρμπούλους, ώστε να μην κουκκαλιώνται, αλλά να λιώνουν στο στόμα. Μόνο τότε θα κενωθούνε στα πιάτα.

Με την τήρηση του εθίμου πιστεύεται ότι επέρχεται η θεία ευλογία «τση Κυράς τση Παναγίας» και έτσι θαυματουργικά θα πολυστήνουν τα αγαθά του σπιτιού για να κρατήσουν μέχρι το τέλος της χρονιάς. Ως τέλος της χρονιάς νοείται ο επόμενος θερισμός(…).

Για τους μη γνώστες της Επτανησιακής διαλέκτου ακλουθάει το γλωσσάρι:

– Γαδένα, η= πήλινη λεκάνη (ιτλ.)

– Γέννημα, το= κριθάρι

– Κουκκαλώ= τρώω με θόρυβο, άρα εδώ ότι ήταν βρασμένα

– Λεγκούμι, το= το όσπριο (ιταλ.)

– Μόσκιο, το =μουσκεύω

– Μπούρμπουλας, ο= κοχλασμός του υγρού

– Παδέλα,η = πήλινο χαμηλό μαγειρικό σκεύος (ιταλ.)

– Φόκο,το =φωτιά (ιταλ.)

Στην φωτογραφία τα μπουρμπουρέλια πριν από το μόσκιο μέσα σε αντικείμενα του casa-Museo: σε Πουλιέζικη γαδένα του 19ου αιώνα που είναι πιθωμένη επάνω στην Κεφαλονίτικη υφαντή κουβέρτα με την ύφανση ρίτσια.

Τάκης Τόκκας



Απόσπασμα από άρθρο του Τάκη Τόκκα, Διευθυντή του Διαπολιτισμικού Κέντρου Ιονίου-Ionian center” με τίτλο : «Πολυσπόρια ή Μπουρμπουρέλια στην Κεφαλονιά, Τα συναφή έθιμα της Ιταλίας και τα όκια (Μάτια) της Σάντα λουτσία( Αγίας Λουκίας) που δημοσιεύθηκε στο τεύχος άρθ. 26,Απρίλιος-Ιούνιος 2018 του περιοδικού «Η Κεφαλονίτικη Πρόοδος».

Πηγη – Casa-Museo House - Museum Kefalonia