Μουρδουλοπέφτη: η Κεφαλονίτικη Τσικνοπέμπτη. Γράφει ο Τάκης Τόκκας

ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΟΝΙΟΥ • 18 Νοεμβρίου 2022

Στην Κεφαλονιά η Μουρδουλοπέφτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, Κρεατινής, που στην Ελλάδα λέγεται Τσικνοπέμπτη.


Την Μουρδουλοπέφτη λοιπόν, η παράδοση απαιτεί οι νοικοκυράδες να μην δώσουνε προτεραιότητα στη πάστρα και στο σεστάρισμα του σπιτιού, αλλά να καταπιαστούνε να φκιάξουνε ούλα εκείνες τσι ντελικατέσες που καλεί η ημέρα και που είναι διαλεχτά: κρεατόπιτες στην τσερέπα, κρέας ή κόκκορα σοφιγάδο, χορτόπιτες, τσιγαρίδια ορφανά ή με μπακαλάο, μαντραούρες φριταρισμένες.


Γράφει ο Τάκης Τόκκας


Οι κυράδες των μπουρανέλωνε, που τσου ‘λειπε το κρέας π.χ στα Βλαχάτα Σάμης, φκιάχνανε σαν κύριο πιάτο μπακαλαόπιτες, ψαρόπιτες κάθε λογής, αγκινάρες με μάραθο σαν ορεκτικό και επειδή η μέρα το καλούσε και για το καλό ήπρεπε να έχουνε και κρέας, κάποιο κουνέλι ή πιτσουνάκι μαγερεμένο σοφιγάδο συμπλήρωνε το γιόμα.


Το κρασί/βίνο έρρεε άφθονο και η παράδοση απαιτούσε και δεν είχε κακοφάνεια, να γανώσουνε τσι παλάμες τους από κάποια παδέλα ή πινιάτα και μετά να γανώσουνε το πρόσωπό τους ή των φίλων ή συγγενών να γίνουν μόροι για να αποτρέψουν το κακό.


Γλωσσάρι


Γανώνω= μουτζουρώνω

Μαντραούρα, η= είδος μανιταριού

Μόρος, ο= Μαυριτανός,

Μουρδούλης –α, ο, η =ακατάστατος, ανοικοκύρευτος, ακάθαρτος

Μουρδουλεύω= το ρήμα του Μουρδούλης

Μπουρανέλος, ο= εδώ ψαράς

Ντελικατέσα, η= λιχουδιά

Παδέλα ,η= πήλινο σκεύος μαγειρέματος

Πηνιάτα, η =χάλκινο σκεύος πολλαπλών χρήσεων

Σέστο, το= νοικοκύρεμα, ευταξία

Σοφιγάδο, το= κοκκινιστό

Τσερέπα, η = πήλινο σκεύος για ψήσιμο φαγητού

Φριταρισμένο= ελαφρά τηγανισμένο

Τάκης Τόκκας
Κενωμένα τσιγαρίδια με μπακαλάο που μαγέρεψε η Περιστέρα Τόκκα σε σκεύη από το casa-museo house- Museum Kefalonia στον Καραβόμυλο Κεφαλονιάς

Στην φωτογραφία κενωμένα τσιγαρίδια με μπακαλάο που μαγέρεψε η Περιστέρα Τόκκα σε σκεύη από το casa-museo house- Museum Kefalonia στον Καραβόμυλο Κεφαλονιάς:


-μεσάλα λευκή υφασμένη στον αργαλειό του 19ου αιώνα

-ποτήρι για βίνο/κρασί αρχών του 20ου αιώνα

-περόνι αργυρό 19ου αιώνα

-πιάτο πορτσελάνινο πρώτο μισό 20ου αιώνα


Τάκης Τόκκας

Δείτε ακόμη...

Μ. Πέμπτη
Από Διαπολιτισμικό Κέντρο Ιονίου ΚΕΔΕΠ 18 Απριλίου 2025
Μετά την θεία λειτουργία οι καμπάνες χηρεύουν μέχρι το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Στα μικράτα μου θυμώμαι να γίνεται η έξοδος του Επιταφίου το χάραμα, γύρω στις 4:30π.μ και να επιστρέφει στην εκκλησιά γύρω στις 5:30 π.μ.
Γενικά Αρχεία Κράτους, Τμήμα Κεφαλονιάς
Από Διαπολιτισμικό Κέντρο Ιονίου ΚΕΔΕΠ 19 Ιουνίου 2024
Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ),Τμήμα Κεφαλονιάς τίμησαν την διεθνή ημέρα των αρχείων με ξενάγηση στις 18 ιουνίου στα κτήρια που στεγάζεται στο Αργοστόλι επι των οδών Γερμενή και Κοντομίχαλου.
Στην Κεφαλονιά η εκκλησιαστική γιορτή τ’ Αdιμήρι /Αντιμήρι στις 23 Αυγούστου. Του Τάκη Τόκκα
Από Διαπολιτισμικό Κέντρο Ιονίου ΚΕΔΕΠ 20 Ιουλίου 2023
Στην Κεφαλονιά η εκκλησιαστική γιορτή τ’ Αdιμήρι /Αντιμήρι στις 23 Αυγούστου. Σύμφωνα με την εκκλησιαστική τάξη και παράδοση οι μεγάλες γιορτές της χριστιανοσύνης με πρότυπο τις εβραϊκές γιορτές έχουν προεόρτια, εόρτια, μεθεόρτια και διαρκούν οκτώ ημέρες. Τ’ Αντιμήρι ή Αντιμίρι, (παλιότερα στην σελίδα αυτή με ανάρτηση αναγνώστριας, έχει προταθεί η γραφή της λέξης με –οι-από το αρχαίο <αντίμοιρος>= αυτός πού παίρνει ίση μερίδα- απόδοση- γιορτασμού με την ημέρα της γιορτής), δηλαδή η απόδοση της γιορτής & τα εννιάμερα της Παναγίας, ανήκουν στα μεθεόρτια και εξακολουθούν να έχουν τον γιορταστικό χαρακτήρα ενώ για κάποιους μελετητές συμπεριλαμβάνει και το πανηγύρι.
Περισσότερα Άρθρα